In een ver verleden kreeg ik een koude douche tijdens de intake met mijn coach. Hoewel hij een vriendelijke, zachte reputatie had, kreeg ik direct de wind van voren.
Het werkte. Ik bleek die confronterende aanpak nodig te hebben. Zes maanden later lachte hij: “Ik voelde dat ik je met de neus op de feiten moest drukken om je in beweging te krijgen, toch?”
Een schoolvoorbeeld van geslaagde communicatie, perfect afgestemd op de behoefte van de persoon voor hem.
Krijg jij altijd het effect dat je beoogt met je communicatie?
Of mensen je boodschap snappen, hangt grotendeels af van jouw manier van communiceren.
Communiceer zoals estafettelopers
Je gedrevenheid om je boodschap over te brengen, vormt je grootste valkuil. Ongeduldig steek je van wal: gefocust op jouw doel, enthousiast, maar blind en doof voor wat er in de ander omgaat. Dan krijg je mensen die je niet begrijpen. Of ze haken af, rebelleren.
Niet verwonderlijk. Het is alsof je jouw stokje in een estafettewedstrijd onverwachts vanuit topsnelheid probeert door te geven aan een toeschouwer in het publiek.
Succesvolle estafettelopers lopen een tijdje met elkaar op. De overdracht van het stokje gebeurt moeiteloos eens ze dezelfde snelheid lopen.
Zo werkt het ook voor succesvolle communicatie: stem af op de ander, pas je gedrag aan en maak contact.
Wees 100% aanwezig, volledig gefocust op je gesprekspartner(s) hier en nu, zonder afleiding. Natuurlijk leg je je GSM en laptop uit het zicht 🙂
Observeer open en nieuwsgierig: kijk en luister naar je gesprekspartners, zonder oordeel. Vooral de non-verbale signalen vertellen je welke behoeften, waarden en drijfveren de ander belangrijk vindt.
Hoe doe je dat, afstemmen op de ander?
Afstemmen is de subtiele kunst om het juiste kader te creëren en contact te maken van hart tot hart.
Je focust niet enkel op jouw verlangens, je richt je ook op de behoeften en de persoonlijke voorkeuren van de ander. Toon dat je respecteert wat belangrijk is voor de ander. Spreek de taal van je gesprekspartner, verbaal en non-verbaal.
Zeker het aanpassen van je gedrag is het geheime onmisbare ingrediënt voor succesvol communiceren. Een must om in een zekere flow en moeiteloosheid met elkaar om te gaan. Het zorgt voor een goede verstandhouding, de wil om elkaar te begrijpen, zonder wringen en spannen.
Afstemmen leer je niet door een cursus gesprekstechnieken te volgen. Het gaat om het intuïtief aanvoelen van wat de ander nodig heeft om jouw boodschap te kunnen ontvangen. Voel je het niet, of twijfel je? Ga niets invullen voor de ander, maar stel open vragen.
1. Afstemmen op inhoud
Ieder mens is anders, met eigen persoonlijke voorkeuren. Wat jij graag hebt, verafschuwt de ander misschien. Laat je oordeel achterwege en maak contact door je gedrag te ‘matchen’ met wat de ander liefst heeft, zonder jezelf te verloochenen.
Hoe ziet dat eruit in de praktijk?
Bij Marie kom je best meteen ter zake, terwijl Xavier van gezellige chitchat houdt.
Luc stoort zich aan je mopjes die de aandacht afleiden, Heidi waardeert je vleugje humor in elke situatie.
Steven verwacht gedetailleerde instructies, Karel verkiest een vaag doel om over te brainstormen.
2. Afstemmen op woordkeuze
Door een ongelukkige woordkeuze gaat soms de betekenis van je boodschap verloren.
Toen teamleader Tom met vakantie ging, sprong zijn collega Miriam voor hem in. Haar eigenwijze werkwijze beviel Tom niet: ”Dat hoefde je zo niet te doen, Miriam.”
Tot zijn frustratie kirde Miriam: “Oh, dat geeft niet, ik deed het met veel plezier zo.”
Miriam begrijpt de boodschap pas als je er geen doekjes om windt.
Koen daarentegen springt uit zijn vel bij harde woorden als ‘moeten’ en ‘problemen’. Zijn vuurtje licht pas op als je spreekt over ‘mogen’ en ‘uitdagingen’.
3. Non-verbaal afstemmen
Ook je non-verbale gedrag speelt een grote rol bij het contact maken: je houding, je intonatie, je stemgebruik.
Dat ondervond Fred, een ervaren manager in een hoogtechnologisch bedrijf. Zijn team noemde hem ‘de schoolmeester’. “Als hij ons iets wou uitleggen, praatte hij op een irritant pedant toontje. Zijn stem veranderde zelfs, tak-tak-tak, net een leraar vooraan in de klas die leerlingen op de vingers tikte. Als bange kindjes meden we hem als de pest.”
Toen Fred in de opleiding dat kantje van zichzelf leerde kennen, verdween de schoolmeester gelukkig. ”Nu luistert hij meer naar ons en helpt ons als volwassenen, waardoor we sneller naar hem toe stappen.”
Geen contact zonder zelfkennis
Doorwinterd directeur Pierre gaf gewoonlijk ellenlange uiteenzettingen met de blik op de grond gericht. Zo kon hij ongestoord zijn boodschap verkondigen. Het ongemakkelijk geschuifel van de teamleden merkte hij niet op. Niemand durfde hem te onderbreken, maar Pierre had dat niet door en beschouwde hun stilzwijgen als instemmen.
Afstemmen en contact maken vraagt een sterk inlevingsvermogen én een sterk zelfbewustzijn, zodat je beseft wat de impact van jouw voorkeuren is op jouw communicatie.
Je communicatie afstemmen op de omgeving vormt niet voor niets pas stap 6 in het stappenplan om je bedrijf moeiteloos te leiden. De eerste stappen van het stappenplan brengen je naar dat dieper niveau van zelfkennis en bewust-zijn dat je nodig hebt om goed te communiceren.
Oefening baart kunst
Laat je niet afschrikken. Al doende ontwikkel je de vaardigheid om je in te leven en contact te maken vanuit je hart, open en met volle aandacht.
Je kan niet falen. Speel met je gedrag. Experimenteer. Uit elke interactie leer je.
Nog leuker dan leren uit je fouten is leren uit de blunders van een ander. Wat is de ergste situatie die jij al meemaakte, waar communicatie compleet de mist in ging? Vertel het ons want #leidersinspirerenleiders